Szwajcaria, choć piękna i uporządkowana, ma wiele nieoczywistych i specyficznych zasad, które mogą zaskoczyć osoby, które przyjeżdżają do tego kraju z innych miejsc. Kultura, prawo oraz ogólne zasady życia codziennego w Szwajcarii mają swoje unikalne cechy. Oto niektóre z nich, które mogą wydawać się dziwne lub wyjątkowe, zwłaszcza dla osób przyzwyczajonych do bardziej liberalnych reguł w innych krajach.
1. Wysokie kary za hałas
W Szwajcarii panuje ogromny nacisk na ciszę i porządek, szczególnie w godzinach wieczornych. Zasady te są uregulowane przez prawo, które nakłada restrykcje dotyczące hałasu w godzinach nocnych (od 22:00 do 07:00). Głośne rozmowy, odgłosy remontów, muzyka, a nawet hałas powodowany przez domowe zwierzęta mogą prowadzić do grzywien. W niektórych miejscach, takich jak apartamenty w miastach, obowiązuje zasada ciszy także w godzinach popołudniowych w weekendy. Warto pamiętać, że sąsiadów w Szwajcarii traktuje się jak bliską społeczność i nie ma tu miejsca na zakłócanie ich spokoju.
2. Zakaz mycia samochodu w domu
Wiele osób nie zdaje sobie sprawy, że w Szwajcarii mycie samochodu na własnej posesji może być zabronione. Prawo stanowi, że samochody nie mogą być myte na podjeździe ani na parkingach, ponieważ może to prowadzić do zanieczyszczenia wód gruntowych, a także hałasu. W Szwajcarii duży nacisk kładzie się na ochronę środowiska, dlatego w miastach można znaleźć specjalne myjnie samochodowe, gdzie można legalnie umyć pojazd.
3. Zakaz odkurzania w weekendy
W niektórych regionach Szwajcarii obowiązują restrykcje dotyczące używania odkurzaczy w weekendy. Odkurzanie w godzinach popołudniowych, szczególnie w soboty i niedziele, jest uznawane za nieuprzejme wobec sąsiadów, a głośne urządzenia mogą prowadzić do grzywien. Istnieje silna kultura szacunku dla przestrzeni innych ludzi, a zasady porządkowe są traktowane bardzo poważnie.
4. Obowiązkowa segregacja odpadów
Szwajcaria jest jednym z krajów o najbardziej rygorystycznym systemie segregacji odpadów. W wielu miejscach w Szwajcarii mieszkańcy muszą oddzielać odpady na kilka różnych kategorie, takich jak papier, plastik, szkło, bioodpady oraz odpady zmieszane. Dodatkowo, odpady zmieszane są najczęściej pakowane w specjalne worki, za które trzeba zapłacić. Kary za niewłaściwą segregację mogą być wysokie, a kontrola jakości segregacji jest regularna. W niektórych gminach musisz kupić specjalne worki, które są przeznaczone do odpadu zmieszanego, a ich koszt może być dość wysoki.
5. Obowiązek posiadania ubezpieczenia zdrowotnego
Każdy mieszkaniec Szwajcarii (zarówno obywatele, jak i obcokrajowcy) musi posiadać ubezpieczenie zdrowotne. Jest to obowiązek ustawowy, który nie podlega negocjacjom. Ubezpieczenie to jest drogie, a jego cena zależy od kantonu i wybranego planu ubezpieczeniowego. Co więcej, nie opłacenie składek na ubezpieczenie zdrowotne wiąże się z poważnymi konsekwencjami prawno-finansowymi. System ubezpieczeń zdrowotnych jest bardzo kompleksowy i dobrze zorganizowany, jednak jego koszt może być jednym z najwyższych na świecie.
6. Punktualność to świętość
W Szwajcarii punktualność jest traktowana jako niezwykle ważna cecha, zarówno w życiu prywatnym, jak i zawodowym. Jeśli masz umówione spotkanie o godzinie 12:00, spóźnienie o kilka minut może być uznane za brak szacunku. W kontekście pracy, spóźnienia są absolutnie nieakceptowane, a w przypadku lekcji, spotkań czy wyjść towarzyskich również ważna jest punktualność. Spóźnienia są odbierane jako oznaka nieodpowiedzialności i braku profesjonalizmu.
7. Przyjazd do pracy z dziećmi
W Szwajcarii, zwłaszcza w miejscach pracy zorientowanych na rodziny, niektóre firmy oferują „dziecięce pokoje” lub umożliwiają pracownikom przyjście do biura z dziećmi. Wydaje się to dziwne w krajach, gdzie pracownicy muszą organizować opiekę nad dziećmi poza godzinami pracy. W Szwajcarii jednak, zwłaszcza w miastach takich jak Zurich czy Genewa, można spotkać się z różnymi formami wsparcia dla rodzin z dziećmi. Z drugiej strony, w niektórych miejscach, takich jak biura bankowe, może być utrudniony dostęp dla dzieci ze względu na formalny charakter pracy.
8. Przestrzeganie przepisów drogowych w najmniejszych detalach
Szwajcaria słynie z rygorystycznego przestrzegania przepisów drogowych. Niektóre przepisy mogą wydawać się nadmierne lub dziwne, takie jak zakaz zatrzymywania się na czerwonym świetle, gdy nie ma żadnego samochodu na skrzyżowaniu, czy obowiązek jazdy na skrajnej prawej stronie, nawet jeśli nie ma ruchu. Nawet najmniejsze wykroczenie może skutkować wysoką karą. Rygorystyczne przepisy drogowe oraz surowe egzekwowanie prawa mają na celu zapewnienie maksymalnego bezpieczeństwa na drogach.
9. Zakaz palenia w wielu przestrzeniach publicznych
W Szwajcarii palenie jest ściśle regulowane. Wiele miejsc publicznych, w tym restauracje, kawiarnie, a także część terenów publicznych w miastach, jest całkowicie wolnych od dymu papierosowego. Zakaz palenia dotyczy także wielu przestrzeni na świeżym powietrzu, szczególnie w rejonach zamieszkałych. W Szwajcarii wiele osób jest zdecydowanie anty-papierosowe, a palenie nie jest postrzegane jako norma społeczna, jak w innych krajach.
10. Nie można mieć więcej niż 2 psów
W niektórych kantonach Szwajcarii istnieją przepisy, które ograniczają liczbę psów, które można posiadać w jednym gospodarstwie domowym. Ograniczenie to ma na celu zapewnienie komfortu zarówno właścicielom, jak i psom, w tym ograniczenie hałasu oraz zapewnienie odpowiedniej przestrzeni dla zwierząt. Warto dodać, że w Szwajcarii od właścicieli psów wymaga się także ukończenia specjalnych kursów, aby zdobyć licencję na posiadanie psa, a także dbanie o jego dobrostan.
11. Kultura „przyjacielskich gróźb”
Szwajcarzy znani są z tego, że używają tzw. „przyjacielskich gróźb”. Są to sytuacje, w których ktoś delikatnie wyraża swoje niezadowolenie lub oczekiwania wobec innych, używając subtelnych, grzecznych form wypowiedzi. Niezgodność z tymi oczekiwaniami może prowadzić do nieformalnych, ale mimo wszystko poważnych konsekwencji w społeczeństwie. Na przykład: jeśli ktoś nie stosuje się do ustalonych zasad sąsiedzkich, może zostać nazywany „niegrzecznym sąsiadem”, co w Szwajcarii jest dużym powodem do wstydu.