Jeśli pracujesz w Szwajcarii, a Twoje dziecko mieszka w Polsce, możesz być uprawniony do różnych świadczeń i ulg finansowych, zarówno w Szwajcarii, jak i w Polsce, w zależności od sytuacji prawnej i rodzinnej. Oto szczegółowy przegląd świadczeń, które mogą Ci przysługiwać:
1. Zasiłek rodzinny w Szwajcarii (Familienzulagen)
Jakie świadczenia przysługują?
W Szwajcarii zasiłek rodzinny (Familienzulagen) przysługuje każdemu pracownikowi, który ma dzieci, niezależnie od tego, czy dzieci mieszkają w Szwajcarii, czy za granicą. Jednak kwota zasiłku może być proporcjonalnie dostosowana, jeśli dziecko mieszka poza Szwajcarią.
Podstawowe świadczenia:
- Kinderzulage (zasiłek na dziecko):
- Kwota: 200–250 CHF na dziecko miesięcznie, w zależności od kantonu.
- Ausbildungszulage (zasiłek na edukację):
- Kwota: 250–330 CHF na dziecko miesięcznie, dla dzieci powyżej 16. roku życia, uczących się w szkole średniej lub wyższej.
Warunki przyznania zasiłku:
- Legalne zatrudnienie w Szwajcarii: Musisz pracować na umowę o pracę i być objętym szwajcarskim systemem ubezpieczeń społecznych (AHV/AVS).
- Zgłoszone dziecko: Dziecko musi być zgłoszone do szwajcarskich instytucji ubezpieczeniowych jako osoba pozostająca na Twoim utrzymaniu.
- Weryfikacja miejsca zamieszkania dziecka: Świadczenie jest przyznawane również na dzieci mieszkające za granicą, ale może być obniżone do poziomu kosztów życia w Polsce.
Procedura składania wniosku:
- Wniosek należy złożyć w kantonalnym urzędzie odpowiedzialnym za zasiłki rodzinne (Familienausgleichskasse).
- Dokumenty, które będą wymagane:
- Akt urodzenia dziecka.
- Zaświadczenie o miejscu zamieszkania dziecka (np. w Polsce).
- Potwierdzenie Twojego zatrudnienia w Szwajcarii.
- Informacje o innych świadczeniach na dziecko (np. w Polsce).
Kumulacja zasiłków (koordynacja z Polską):
Jeśli na dziecko otrzymujesz zasiłek w Polsce (np. 500+), to Szwajcaria wypłaca różnicę między kwotą szwajcarskiego świadczenia a polskiego zasiłku.
- Przykład:
- Zasiłek w Polsce: 500 PLN (~110 CHF).
- Zasiłek w Szwajcarii: 200 CHF.
- Szwajcaria dopłaca różnicę: 90 CHF.
2. Ulgi podatkowe w Szwajcarii
Jeśli pracujesz w Szwajcarii, możesz skorzystać z ulg podatkowych na dziecko, nawet jeśli mieszka w Polsce.
Jakie ulgi są dostępne?
- Ulga na dziecko (Kinderabzug):
- Możesz odliczyć określoną kwotę od dochodu podlegającego opodatkowaniu. Wysokość ulgi zależy od kantonu i wynosi od 6 000 do 12 000 CHF rocznie na dziecko.
- Ulga na koszty opieki (Betreuungsabzug):
- Jeśli ponosisz koszty opieki nad dzieckiem (np. przedszkole, niania w Polsce), możesz je częściowo odliczyć od podatku.
- Ulga dla osób samotnie wychowujących dzieci:
- W niektórych kantonach przewidziana jest dodatkowa ulga dla rodziców samotnie wychowujących dzieci.
Procedura:
- Upewnij się, że dziecko jest zgłoszone w Twojej deklaracji podatkowej.
- Przedstaw dokumenty potwierdzające Twoje wydatki na dziecko (np. zaświadczenie o opłaceniu przedszkola w Polsce).
3. Świadczenia w Polsce (500+ i inne)
Jeśli Twoje dziecko mieszka w Polsce, możesz nadal korzystać z polskich świadczeń rodzinnych, takich jak:
- 500+ (Rodzina 500+):
- 500 PLN miesięcznie na każde dziecko.
- Warunek: musisz zgłosić pracę w Szwajcarii w urzędzie wojewódzkim, który koordynuje świadczenia z innymi krajami UE/EFTA.
- Zasiłki rodzinne w Polsce:
- Są one przyznawane na podstawie kryterium dochodowego.
- Jeśli Twoje dochody w Szwajcarii są wysokie, prawdopodobnie nie będziesz się kwalifikować.
4. Emerytura dla dzieci pochodząca z Twojej pracy w Szwajcarii
W przypadku Twojej pracy w Szwajcarii Twoje dziecko może mieć prawo do świadczeń emerytalnych (tzw. Kinderrente) w przyszłości, jeśli płacisz składki do szwajcarskiego systemu emerytalnego (AHV/AVS).
- Świadczenie to przysługuje dzieciom w przypadku śmierci rodzica lub w momencie przejścia na emeryturę.
- Kwota wynosi 40% emerytury podstawowej rodzica.
5. Prawo do urlopu rodzicielskiego w Szwajcarii
Choć w Szwajcarii nie istnieje powszechny urlop rodzicielski na poziomie ustawowym, masz prawo do:
- Urlopu ojcowskiego (Vaterschaftsurlaub):
- 2 tygodnie płatnego urlopu, jeśli dziecko urodziło się, gdy pracowałeś w Szwajcarii.
- Urlopu rodzinnego (Familienurlaub):
- W niektórych kantonach możliwe jest skorzystanie z dodatkowych dni wolnych w sytuacjach nadzwyczajnych (np. choroba dziecka).
6. Co zrobić, aby zoptymalizować świadczenia?
- Dokładnie sprawdź przepisy w kantonie, w którym pracujesz:
- Wysokość zasiłków i ulg różni się w zależności od regionu.
- Złóż wniosek o świadczenia w Szwajcarii:
- Nawet jeśli dziecko mieszka w Polsce, należy zgłosić je do systemu szwajcarskiego.
- Koordynuj świadczenia z Polską:
- Skontaktuj się z wojewódzkim urzędem pracy w Polsce w celu zgłoszenia pracy za granicą.
- Korzystaj z ulg podatkowych:
- Zgłaszaj wszystkie wydatki związane z utrzymaniem dziecka w Polsce w szwajcarskiej deklaracji podatkowej.
- Zasięgnij porady eksperta:
- Skonsultuj się z doradcą podatkowym lub prawnikiem zajmującym się prawem pracy i świadczeniami w Szwajcarii.
Podsumowanie
Pracując w Szwajcarii, masz prawo do wielu świadczeń finansowych związanych z posiadaniem dziecka, nawet jeśli mieszka ono w Polsce. Najważniejsze to zgłosić dziecko do odpowiednich instytucji w Szwajcarii, koordynować świadczenia z Polską i skorzystać z ulg podatkowych. Dzięki odpowiednim działaniom możesz znacznie zredukować koszty utrzymania dziecka i maksymalnie wykorzystać dostępne środki.