W Szwajcarii, gdzie tradycje świąteczne różnią się w zależności od regionu i języka, także obdarowywanie dzieci prezentami ma różne oblicza. Od skromnych, symbolicznych upominków, po bardziej nowoczesne i wyszukane prezenty – każdy region kultywuje swoje własne zwyczaje. Co ciekawe, prezenty nie zawsze przynosi święty Mikołaj, a samo ich wręczanie odbywa się w różnych momentach świątecznego sezonu.
Kto przynosi prezenty?
- Samichlaus i Schmutzli (regiony niemieckojęzyczne)
W niemieckojęzycznych kantonach dzieci czekają na Samichlausa (św. Mikołaja), który pojawia się 6 grudnia, w dniu swojego święta. Przybywa w towarzystwie Schmutzliego – postaci z workiem na plecach, która przypomina, że nieposłuszne dzieci mogą dostać rózgi zamiast prezentów. Tego dnia dzieci otrzymują raczej drobne upominki:- Orzechy, mandarynki, jabłka.
- Tradycyjne pierniczki, zwane Lebkuchen.
- Czekoladowe figurki (często w kształcie Mikołaja).
- Małe zabawki lub książeczki.
Schmutzli zwykle pyta dzieci, czy były grzeczne przez cały rok, a te recytują wierszyki lub modlitwy, aby „zasłużyć” na swój podarunek.
- Christkind (Dzieciątko Jezus)
W niektórych regionach niemieckojęzycznych, jak i w wielu rodzinach z tradycjami katolickimi, prezenty przynosi Christkind – symbol Dzieciątka Jezus. To on zostawia je pod choinką w wigilijny wieczór (24 grudnia). Dzieci często są zachęcane, by opuszczać pokój podczas „wizyty” Christkinda, by nie zobaczyć, jak podkłada prezenty. - Père Noël (kantony francuskojęzyczne)
W kantonach francuskojęzycznych dzieci odwiedza Père Noël (Święty Mikołaj). Podobnie jak w innych krajach zachodnioeuropejskich, zostawia prezenty w nocy z 24 na 25 grudnia. Czasem wręcza je osobiście, a czasem dzieci znajdują je pod choinką lub w butach pozostawionych przy kominku. - Babbo Natale (kanton Ticino)
W Ticino, regionie włoskojęzycznym, to Babbo Natale, czyli włoski Święty Mikołaj, przynosi prezenty w wigilijny wieczór. Często prezenty pojawiają się pod choinką „za sprawą magii”, co dodaje tajemniczości całej ceremonii. - Sylvesterkläuse i Nowy Rok
W niektórych regionach, takich jak Appenzell, upominki są wręczane także na Nowy Rok podczas tradycyjnych obchodów Sylwestrowych (Sylvesterkläuse). Dzieci mogą wtedy liczyć na symboliczne podarki, takie jak słodycze czy pieniądze.
Jakie prezenty dostają dzieci?
Prezenty w Szwajcarii są różnorodne i zależą od wieku dziecka, tradycji rodzinnych i sytuacji materialnej. Oto najczęstsze kategorie upominków:
1. Zabawki i gry
Szwajcaria, będąca krajem znanym z wysokiej jakości produktów, oferuje szeroką gamę tradycyjnych zabawek:
- Drewniane zabawki: Wykonywane ręcznie przez lokalnych rzemieślników, np. pociągi, figurki zwierząt czy zestawy konstrukcyjne.
- Klocki LEGO: Bardzo popularne wśród dzieci w każdym wieku. Choć LEGO pochodzi z Danii, jest uwielbiane także w Szwajcarii.
- Gry planszowe: Rodziny chętnie wybierają gry, które można rozegrać wspólnie przy stole w świąteczny wieczór. Popularne są klasyczne gry jak „Monopoly” czy „Scrabble”, ale także lokalne produkcje.
- Pluszowe zabawki: Szczególnie popularne są pluszowe misie i zwierzątka, które często towarzyszą najmłodszym przez całe dzieciństwo.
2. Książki
Szwajcarzy cenią edukację i rozwijanie wyobraźni, więc książki są częstym prezentem.
- Dla młodszych dzieci popularne są ilustrowane opowiadania lub książki z bajkami.
- Starsze dzieci dostają powieści przygodowe lub książki edukacyjne – np. o przyrodzie, nauce czy historii.
- Szwajcarskie dzieci często dostają także książki w swoim regionalnym języku – niemieckim, francuskim, włoskim lub retoromańskim, co wspiera ich rozwój językowy.
3. Słodycze i przysmaki
Słodycze to niemal obowiązkowy element prezentów w Szwajcarii, a kraj słynie z produkcji wyśmienitej czekolady. Najczęściej dzieci dostają:
- Czekoladowe figurki: Świętych Mikołajów, renifery czy bałwanki.
- Praliny i bombonierki: Dla starszych dzieci, które doceniają bardziej wyrafinowane smaki.
- Tradycyjne pierniczki: Jak Basler Läckerli, często pakowane w piękne, ozdobne pudełka.
4. Ubrania i praktyczne prezenty
Choć dzieci nie zawsze są zachwycone ubraniami, Szwajcarzy cenią praktyczność, dlatego często wśród prezentów pojawiają się:
- Ciepłe swetry, szaliki, czapki i rękawiczki – idealne na zimową aurę.
- Piżamy z motywami świątecznymi lub ulubionymi postaciami z bajek.
- Kapcie w kształcie zwierząt – dzieci uwielbiają te miękkie i kolorowe dodatki.
5. Doświadczenia i przeżycia
Coraz popularniejsze stają się prezenty w formie doświadczeń, które rodzice ofiarowują dzieciom. Mogą to być:
- Karnety na lodowisko: Jazda na łyżwach jest popularną zimową atrakcją w Szwajcarii.
- Wejściówki do parków rozrywki: Takich jak Swiss Vapeur Parc czy Europa-Park w Niemczech, które są blisko granicy.
- Wspólny wyjazd w góry: Rodzinna wyprawa na narty lub do górskiego kurortu, co jest równie cennym doświadczeniem, jak materialny prezent.
Symbolika prezentów w Szwajcarii
W Szwajcarii prezenty świąteczne często mają symboliczne znaczenie. Podarunki takie jak książki czy gry planszowe podkreślają wagę wspólnego spędzania czasu i nauki. Nawet drobne upominki, jak orzechy czy mandarynki, mają głębokie korzenie w tradycji i przypominają o skromności oraz wdzięczności za to, co się posiada.
Moment wręczania prezentów
Prezenty są wręczane w różnych momentach w zależności od tradycji rodzinnej i regionalnej.
- W niemieckojęzycznych kantonach wiele rodzin celebruje prezenty w Wigilię, podczas gdy inne czekają do poranka 25 grudnia.
- W francuskojęzycznych regionach najczęściej pod choinką znajdują się prezenty już w nocy z 24 na 25 grudnia.
- Dzieci w Ticino z kolei mogą otrzymać część upominków podczas wizyty Babbo Natale 24 grudnia, a resztę w Nowy Rok.
Święta w Szwajcarii to czas radości, magii i rodzinnej atmosfery, a prezenty, choć czasem skromne, zawsze niosą ze sobą przesłanie miłości, troski i wspólnoty