Święta Bożego Narodzenia w Szwajcarii – tradycje pełne uroku i różnorodności

Szwajcaria, z jej czterema językami urzędowymi, górskimi krajobrazami i mieszanką kultur, oferuje niezwykły kalejdoskop bożonarodzeniowych tradycji. To kraj, w którym magia świąt łączy w sobie wpływy niemieckie, francuskie, włoskie i retoromańskie, tworząc unikatowy świąteczny klimat. Zajrzyjmy do serca Szwajcarii, by odkryć, jak mieszkańcy tego malowniczego kraju obchodzą Boże Narodzenie.

Adwent – czas oczekiwania

Adwent, czyli okres poprzedzający święta, to w Szwajcarii czas wypełniony tradycjami, które różnią się w zależności od regionu. W miastach i wioskach niemieckojęzycznych dzieci z radością odliczają dni do Bożego Narodzenia, otwierając codziennie jedno okienko w kalendarzu adwentowym. W wielu miejscach organizowane są też żywe kalendarze adwentowe, gdzie każdego dnia otwiera się jedno specjalnie udekorowane okno na fasadzie domu.

Adwent to również czas jarmarków bożonarodzeniowych, które przyciągają zarówno mieszkańców, jak i turystów. Najsłynniejsze z nich odbywają się w Zurychu, Lucernie, Genewie i Montreux. Na stoiskach można znaleźć ręcznie robione ozdoby, świąteczne przysmaki, a także cieszyć się zapachem grzanego wina, cynamonu i pieczonych kasztanów.

Samichlaus – szwajcarski święty Mikołaj

W Szwajcarii Mikołaj (znany jako Samichlaus) odwiedza dzieci już 6 grudnia. W niemieckojęzycznych kantonach przychodzi w towarzystwie pomocnika zwanego Schmutzli. W przeciwieństwie do grzecznego Mikołaja, Schmutzli jest postacią nieco bardziej groźną – przypomina dzieciom, że warto zachowywać się dobrze przez cały rok. Samichlaus przynosi dzieciom drobne upominki: orzechy, mandarynki, pierniczki i czekoladę.

W kantonach francuskojęzycznych funkcję Mikołaja pełni Père Noël, a w włoskojęzycznym Ticino dzieci czekają na wizytę Babbo Natale. Choć imiona i stroje mogą się różnić, radość związana z jego wizytą jest taka sama.

Świąteczne smakołyki – co się je w Szwajcarii?

Święta w Szwajcarii to również prawdziwa uczta dla podniebienia. Na stołach królują tradycyjne dania i wypieki, których receptury często są przekazywane z pokolenia na pokolenie.

• Fondue i raclette – Nie ma nic bardziej szwajcarskiego niż ciepłe, rozpływające się w ustach sery. W wielu domach zamiast tradycyjnej kolacji wigilijnej serwuje się właśnie fondue lub raclette, co tworzy nieformalną, rodzinną atmosferę.
• Guetzli – Te maślane ciasteczka to nieodłączny element świąt. Wypieka się je w różnych kształtach i smakach – od waniliowych, przez czekoladowe, po orzechowe.
• Basler Läckerli – Imbirowe ciasteczka z Bazylei to przysmak, który chętnie pojawia się na świątecznym stole.
• Christstollen – Ta słodka, drożdżowa strucla z bakaliami i marcepanem, popularna w niemieckojęzycznych kantonach, jest idealnym deserem na święta.

Warto też wspomnieć o tradycyjnym Glühwein, czyli grzanym winie z przyprawami, które rozgrzewa podczas chłodnych, zimowych wieczorów.

Kolacja wigilijna i wieczór przy choince

W Szwajcarii Wigilia (24 grudnia) jest obchodzona w różny sposób. W niektórych rodzinach to moment na uroczystą kolację i wspólne śpiewanie kolęd przy choince. Choinka, dekorowana świecami, szklanymi bombkami i ręcznie robionymi ozdobami, jest centralnym punktem domu.

W wielu domach prezenty przynosi Christkindli (Dzieciątko Jezus), a w kantonach włoskojęzycznych – Babbo Natale. W niektórych rejonach praktykowana jest też tradycja otwierania prezentów dopiero rano 25 grudnia.

Pasterka w górskich kapliczkach

Dla wielu Szwajcarów święta Bożego Narodzenia mają wymiar głęboko duchowy. W wioskach górskich odbywają się uroczyste pasterki, często w malowniczych, starych kaplicach. Nastrojowe światełka, śpiew kolęd i dźwięk dzwonów sprawiają, że uczestnicy czują się częścią czegoś wyjątkowego.

Jednym z najpiękniejszych zwyczajów jest procesja z lampionami, która odbywa się w niektórych regionach. Ludzie przemierzają wiejskie drogi, niosąc światło do miejscowej szopki lub kościoła.

Szopki bożonarodzeniowe – sztuka i tradycja

Szopki bożonarodzeniowe to nieodłączny element świąt w Szwajcarii. W niektórych wioskach wystawia się nawet żywe szopki, w których występują mieszkańcy, a zwierzęta – kozy, owce czy osły – tworzą niezwykły klimat.

W kantonie Ticino popularne są misternie rzeźbione szopki, które zdobią zarówno domy, jak i kościoły. Warto zwrócić uwagę na szopki w Einsiedeln, gdzie tradycja ich tworzenia sięga setek lat.

Boże Narodzenie w górach – wyjątkowy klimat

Nie można mówić o szwajcarskich świętach, nie wspominając o górach. Alpejskie krajobrazy w zimowej scenerii wyglądają jak z bajki. Wiele rodzin spędza święta w górskich kurortach, gdzie po nartach czy snowboardzie można odpocząć przy kominku z kubkiem gorącej czekolady.

W mniejszych miejscowościach organizowane są różnorodne atrakcje, takie jak jazda saniami ciągniętymi przez konie czy wieczory przy ognisku z opowieściami o dawnych świątecznych zwyczajach.

Noworoczne tradycje

Choć Boże Narodzenie jest pełne rodzinnego ciepła, Nowy Rok to czas bardziej hucznych zabaw. W niektórych rejonach Szwajcarii odbywają się tradycyjne pochody, jak np. Sylvesterkläuse w Appenzell, gdzie mieszkańcy w barwnych, często groteskowych kostiumach składają życzenia noworoczne.

Święta z lokalnym akcentem

Boże Narodzenie w Szwajcarii to nie tylko tradycje religijne, ale także ciepło rodzinne i silny związek z lokalną kulturą. Niezależnie od regionu, wspólnym mianownikiem jest radość z bycia razem, celebrowania małych chwil i otaczania się pięknem – zarówno natury, jak i tradycyjnych dekoracji.

Jeśli kiedykolwiek będziecie mieli okazję spędzić święta w Szwajcarii, przygotujcie się na niezwykłe przeżycia – od dźwięku dzwonków w alpejskich wioskach po smak najpyszniejszego sera przy świątecznym stole. 🎄