Mam dziecko w Polsce, ale pracuje w Szwajcarii. Co mi się należy?

Jeśli pracujesz w Szwajcarii, a Twoje dziecko mieszka w Polsce, możesz być uprawniony do różnych świadczeń i ulg finansowych, zarówno w Szwajcarii, jak i w Polsce, w zależności od sytuacji prawnej i rodzinnej. Oto szczegółowy przegląd świadczeń, które mogą Ci przysługiwać:

1. Zasiłek rodzinny w Szwajcarii (Familienzulagen)

Jakie świadczenia przysługują?

W Szwajcarii zasiłek rodzinny (Familienzulagen) przysługuje każdemu pracownikowi, który ma dzieci, niezależnie od tego, czy dzieci mieszkają w Szwajcarii, czy za granicą. Jednak kwota zasiłku może być proporcjonalnie dostosowana, jeśli dziecko mieszka poza Szwajcarią.

Podstawowe świadczenia:

1. Kinderzulage (zasiłek na dziecko):
   • Kwota: 200–250 CHF na dziecko miesięcznie, w zależności od kantonu.
2. Ausbildungszulage (zasiłek na edukację):
   • Kwota: 250–330 CHF na dziecko miesięcznie, dla dzieci powyżej 16. roku życia, uczących się w szkole średniej lub wyższej.

Warunki przyznania zasiłku:

• Legalne zatrudnienie w Szwajcarii: Musisz pracować na umowę o pracę i być objętym szwajcarskim systemem ubezpieczeń społecznych (AHV/AVS).
• Zgłoszone dziecko: Dziecko musi być zgłoszone do szwajcarskich instytucji ubezpieczeniowych jako osoba pozostająca na Twoim utrzymaniu.
• Weryfikacja miejsca zamieszkania dziecka: Świadczenie jest przyznawane również na dzieci mieszkające za granicą, ale może być obniżone do poziomu kosztów życia w Polsce.

Procedura składania wniosku:

1. Wniosek należy złożyć w kantonalnym urzędzie odpowiedzialnym za zasiłki rodzinne (Familienausgleichskasse).
2. Dokumenty, które będą wymagane:
   • Akt urodzenia dziecka.
   • Zaświadczenie o miejscu zamieszkania dziecka (np. w Polsce).
   • Potwierdzenie Twojego zatrudnienia w Szwajcarii.
   • Informacje o innych świadczeniach na dziecko (np. w Polsce).

Kumulacja zasiłków (koordynacja z Polską):

Jeśli na dziecko otrzymujesz zasiłek w Polsce (np. 500+), to Szwajcaria wypłaca różnicę między kwotą szwajcarskiego świadczenia a polskiego zasiłku.

• Przykład:
  • Zasiłek w Polsce: 500 PLN (~110 CHF).
  • Zasiłek w Szwajcarii: 200 CHF.
  • Szwajcaria dopłaca różnicę: 90 CHF.

2. Ulgi podatkowe w Szwajcarii

Jeśli pracujesz w Szwajcarii, możesz skorzystać z ulg podatkowych na dziecko, nawet jeśli mieszka w Polsce.

Jakie ulgi są dostępne?

1. Ulga na dziecko (Kinderabzug):
   • Możesz odliczyć określoną kwotę od dochodu podlegającego opodatkowaniu. Wysokość ulgi zależy od kantonu i wynosi od 6 000 do 12 000 CHF rocznie na dziecko.
2. Ulga na koszty opieki (Betreuungsabzug):
   • Jeśli ponosisz koszty opieki nad dzieckiem (np. przedszkole, niania w Polsce), możesz je częściowo odliczyć od podatku.
3. Ulga dla osób samotnie wychowujących dzieci:
   • W niektórych kantonach przewidziana jest dodatkowa ulga dla rodziców samotnie wychowujących dzieci.

Procedura:

• Upewnij się, że dziecko jest zgłoszone w Twojej deklaracji podatkowej.
• Przedstaw dokumenty potwierdzające Twoje wydatki na dziecko (np. zaświadczenie o opłaceniu przedszkola w Polsce).

3. Świadczenia w Polsce (500+ i inne)

Jeśli Twoje dziecko mieszka w Polsce, możesz nadal korzystać z polskich świadczeń rodzinnych, takich jak:

1. 500+ (Rodzina 500+):
   • 500 PLN miesięcznie na każde dziecko.
   • Warunek: musisz zgłosić pracę w Szwajcarii w urzędzie wojewódzkim, który koordynuje świadczenia z innymi krajami UE/EFTA.
2. Zasiłki rodzinne w Polsce:
   • Są one przyznawane na podstawie kryterium dochodowego.
   • Jeśli Twoje dochody w Szwajcarii są wysokie, prawdopodobnie nie będziesz się kwalifikować.

4. Emerytura dla dzieci pochodząca z Twojej pracy w Szwajcarii

W przypadku Twojej pracy w Szwajcarii Twoje dziecko może mieć prawo do świadczeń emerytalnych (tzw. Kinderrente) w przyszłości, jeśli płacisz składki do szwajcarskiego systemu emerytalnego (AHV/AVS).

• Świadczenie to przysługuje dzieciom w przypadku śmierci rodzica lub w momencie przejścia na emeryturę.
• Kwota wynosi 40% emerytury podstawowej rodzica.

5. Prawo do urlopu rodzicielskiego w Szwajcarii

Choć w Szwajcarii nie istnieje powszechny urlop rodzicielski na poziomie ustawowym, masz prawo do:

1. Urlopu ojcowskiego (Vaterschaftsurlaub):
   • 2 tygodnie płatnego urlopu, jeśli dziecko urodziło się, gdy pracowałeś w Szwajcarii.
2. Urlopu rodzinnego (Familienurlaub):
   • W niektórych kantonach możliwe jest skorzystanie z dodatkowych dni wolnych w sytuacjach nadzwyczajnych (np. choroba dziecka).

6. Co zrobić, aby zoptymalizować świadczenia?

1. Dokładnie sprawdź przepisy w kantonie, w którym pracujesz:
   • Wysokość zasiłków i ulg różni się w zależności od regionu.
2. Złóż wniosek o świadczenia w Szwajcarii:
   • Nawet jeśli dziecko mieszka w Polsce, należy zgłosić je do systemu szwajcarskiego.
3. Koordynuj świadczenia z Polską:
   • Skontaktuj się z wojewódzkim urzędem pracy w Polsce w celu zgłoszenia pracy za granicą.
4. Korzystaj z ulg podatkowych:
   • Zgłaszaj wszystkie wydatki związane z utrzymaniem dziecka w Polsce w szwajcarskiej deklaracji podatkowej.
5. Zasięgnij porady eksperta:
   • Skonsultuj się z doradcą podatkowym lub prawnikiem zajmującym się prawem pracy i świadczeniami w Szwajcarii.

Podsumowanie

Pracując w Szwajcarii, masz prawo do wielu świadczeń finansowych związanych z posiadaniem dziecka, nawet jeśli mieszka ono w Polsce. Najważniejsze to zgłosić dziecko do odpowiednich instytucji w Szwajcarii, koordynować świadczenia z Polską i skorzystać z ulg podatkowych. Dzięki odpowiednim działaniom możesz znacznie zredukować koszty utrzymania dziecka i maksymalnie wykorzystać dostępne środki.